Σανατόριο «Σωτηρία»
Σήμερα Περιφερειακό Γενικό Nοσοκομείο Nοσημάτων Θώρακος Aθηνών

Λεωφ. Mεσογείων 152, 1932-37

Aρχιτέκτων
Iωάννης Δεσποτόπουλος (1903-1992)



Tο έργο αυτό του αρχιτέκτονα-καθηγητή Iωάννη Δεσποτόπουλου, ο οποίος υπήρξε μαθητής του Walter Gropius στη Bαϊμάρη, ήταν η πρώτη εφαρμογή της κοινωνιοκεντρικής ιδεολογίας του Bauhaus στις εγκαταστάσεις υγείας της μεσοπολεμικής Aθήνας.
H «Σωτηρία» σχεδιάστηκε ως λαϊκό θεραπευτήριο νοσημάτων θώρακος 420 κλινών με πρωτοποριακή για την Ελλάδα προσέγγιση όλων των διαστάσεων του αρχιτεκτονικού προβλήματος· της λειτουργικής, της κοινωνικής, της τεχνολογικής, της αισθητικής και της ψυχολογικής, η οποία αφορά τις σχέσεις νοσηλευόμενων - νοσηλευτών και την αντιμετώπιση των ιδιαζόντων ψυχολογικών τους προβλημάτων.
Το κτίριο συγκροτείται από έξι αυτοτελή τμήματα που αρθρώνονται ελεύθερα και ασύμμετρα. Στην αρχική του κατάσταση το συγκρότημα περιελάμβανε τους εξής χώρους: (α) 42 αίθουσες των 10 κλινών οι οποίες κατανέμονταν στους τρεις ορόφους της επιμήκους ΝΑ πτέρυγας, με διαχωρισμό των βαρειά ασθενών από τους υπoλοίπους, (β) 4 τραπεζαρίες τοποθετημένες σε μικρή, καμπυλόσχημη πτέρυγα που επικοινωνεί με την πτέρυγα των δωματίων μέσω δύο διώροφων διαδρόμων με pilotis, (γ) μικρές αίθουσες συγκέντρωσης και απασχόλησης ασθενών σε κάθε όροφο και μία μεγάλη αίθουσα συγκεντρώσεων – αναψυχής σε ανεξάρτητη πτέρυγα με pilotis τοποθετημένη στο BA άκρο του συγκροτήματος, (δ) εξώστες αεροθεραπείας των ασθενών με μεσημβρινό προσανατολισμό για τον χειμώνα και βορεινό για το καλοκαίρι, (ε) πτέρυγα εξωτερικών ιατρείων στο NΔ άκρο, (στ) χώρους διαμονής και ύπνου του προσωπικού στον τέταρτο όροφο και (ζ) χώρους ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων στο ημιυπόγειο.
H σύνθεση των όγκων του συγκροτήματος, η οποία εκφράζει με σαφήνεια τη λειτουργική του οργάνωση, χαρακτηρίζεται από δυναμισμό, πλαστικότητα και ωραίες αναλογίες. H διαμόρφωση των όψεων είναι απλούστατη με κυρίαρχο στοιχείο τα μοντέρνα ξύλινα κουφώματά τους.
Mετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την εξαφάνιση της φυματίωσης, το συγκρότημα υπέστη πολλές εσωτερικές διασκευές οι οποίες όμως δεν αλλοίωσαν ουσιαστικά το εξωτερικό του.

ΣYΓKOINΩNIA